TOMB RAIDER EFSANESİ

Yazan Dr. Ali Hatay alihatay@gmx.net  21.07.2004


   PC oyunları iki devreye ayrılır 1996 yılından önce ve 1996 yılından sonra diye. 1996 yılından önceki devire "Karanlık Çağ" diyebiliriz. Çünkü o zamanlar henüz Tomb Raider oyunları piyasada yok. Olan oyunlarda Süper Mario Bros gibi platformda atlamalı zıplamalı oyunlar.
Henüz Doom gibi 3 boyutlu silahla ilerlemeli oyunlar yoktu. Hele kadın karakteri canlandıran hiç bir oyun düşünülmüyordu bile. Oyun yapanlarda kadın karakterinin canlandırdığı bir oyunu yapmayı risk olarak görüyorlar.
İşte bu ahval ve şeraitte ve de karanlıklar dünyasında bir İngiliz grafiker ilk defa kadın karakterli bir oyunun temellerini atıyordu. Fakat ileride oyun dünyasını sarsacak bir iş yaptığının da farkında değildi.
Bu oyun öyle bir çılgınlık nedeni olacaktı ki İsmine yüzlerce siteler yapılacak ve yüzlerce fan kulübü kurulacaktı. Adeta bir efsane olmuştu.
İlk defa Tomb Raider oyununa Core Design firması el attı. Eidos firması sayesinde piyasada yerini buldu.

Oyunun çok tutulmasının sebepleri şunlar olabilirdi.

1- Her şeyden önce kahramanının bir kadın olması. Böylece oyunun kahramanı olan Lara Croft’ u hemcinsleri yalnız bırakmadı. Birçok erkek oyuncunun yanı sıra oyun oynamasını sevmeyen kızların bile gözdesi olmuştu. Kısa zamanda birçok evde karı kocanın beraberce oynayabileceği bir oyun haline geldi. Tabi ki erkeklerde rüyalarının kadınını bulmuşlardı. Oyuna bu gözle baktılar. Hele Lara' nın özel hareketleri arasında olan amuda kalkmaya hiçbir erkeğin yüreği dayanamadı

2- Oyunun basit bir oynanış tarzı vardı. Hareketlerinde esneklik, elastikiyetlik vardı. Kontrolü kolaydı.

3- Sağlam bir konusu vardı. Lara’ nın maceracı ruhu bütün hasta Tomb Raidercıları düşünemeyecekleri ufuklara taşıyordu. Oyun bir yerde başlıyor sonra dünyanın 4 yanına dağılıyordu.

Mağara içinde başlayan oyun daha sonra Roma Colosseum da oradan Milas’ a oradan Mısır piramitlerine ve daha sonrada Atlantis’ e uzanıyordu. Böylece hayatında buraları görmeyen bir kimse mesela Mısır piramitlerini gezmiş kadar bilgi sahibi oluyordu

4- Bölüm aralarındaki demolar hem konuyu tamamlıyor hem de oyunun akışını tamamlıyordu. Bu dönemdeki oyunlarda bu şekilde demolar ilk defa oluyordu.

5- Oyunda istenilen yerde kayıt edilebiliniyor, istenilen yerde de tekrar yüklenebiliniyordu. Hem de bu işlem istenildiği kadar yapılıyordu. Ve oyunun oynana bilirliğini artıyordu. Atlaması zor bir yerde defalarca denemek işi kolaylaştırıyordu.

6- O zamanın teknolojisi ile grafiklerinin ve sesin çok güzel olması. Adventure oyunlarında grafikler ön planda olmazsa da ilk Tomb Raider oyununda istenileni veriyordu. Kullanılan oyun motoru bu iş için mükemmeldi. Zaten Eidos bu motordan oyunun 5. serisi olan Chronicles’ a kadar vazgeçmedi.

7- Oyunda zaman zaman çözümü zor fakat genellikle kolay bulmacaların oluşu.

8- Oyunda secret dediğimiz gizli yerlerin olması. Bu oyuna ayrı bir hava katıyordu. Secretler oyunda gizlenmiş yerlerdi ve bazen bulunmaları zor oluyordu. Bazen de gözümüzün önünde olması yetmiyordu. Çünkü ona ulaşmak için özel enerji harcamak gerekiyordu. Secretearı bulunca oyuncuya ekstra silahlar ve itemlar veriyordu. Bazen TR3 teki gibi oyun bittikten sonra extra bir ilave bölüm oynamaya izin veriyordu. Bu ise bir nevi mükafattı.

9- Oyunların kurulumu çok basitti. Hard diskte kapladığı alan 900KB kadardı. Oyunlar gerekli bilgiyi hard diskten çok hızlı okuyordu.
Ayrıca o kadar bilgiyi, FMV – avileri – demoları bir CD ye sığdırmak gerekten hayret verici bir şeydi.

10- Tomb Raider oyunlarında eksi bir puan Multiplayer özelliğinin olmaması.
Belki ilerideki çıkan serilerde bu düşünülebilinir fakat şimdilik bu özelliği yoktur. Multiplayer sadece N-Gage platformunda oynanıyor

İşte böylece 1996 yılında bir efsane doğuyor ve oyun dünyasını kasıp kavuruyordu.
Böylece serinin diğer oyunlarında arkası arkasına gelmeye başladı.
Tomb Raider 1–2 derken en son TR6 Angel of Darkness’ a kadar gelindi.


LARA CROFT'UN ÖZ GEÇMİŞİ

İsim: Lara Croft
Meslek: Macera Arkeolojisti
Doğum Tarihi: 14 Şubat 1967
Doğum Yeri: Wimbledon, Surrey, İngiltere
Milliyet: İngiliz
Saç rengi: Kahverengi Göz Rengi: Kahverengi Burcu: Kova
Medeni Hali: Bekâr Kan Grubu: AB negatif. Boy: 5 ft. 9in. (1.79 m.) Kilo: 9st 4 (59.692 Kg)
Eğitim Durumu:
İlkokul: ( 3 ile 11 yaş).
Wimbledon Yüksek Kız Okulu (11–16).
Gordonstoun Yatılı Okul (16–18).
İsviçre Yüksek Okul (18–21).

Hobileri: Spor, Kayalara tırmanmak, Sky (kayak), Nişancılık

Favorileri:
Sevdiği Filimler: Deliverance, Aguirre, Wrath of God.
Müzik: U2, Nine Inch Nails.
Sevdiği Yemekler: Fasulye Tostu.
Sevdiği Şehirler: Atlantis, Venice, London.
Sevdiği Silahlar: Uzis, M–16 Full otomatik Assault Rifle.

“Lord Henshingly Croft’un kızı olarak Lara, aristokrasinin sıkıcı dünyasında büyümüştü. Uşaklar, sosyal olaylar ve yüksek sosyete tarafından etrafı sarılmıştı. 11 yaşında Wimbledon kız lisesine yazılmıştı. 16 yaşına geldiğinde ailesi, kızlarının Ingiltere’ nin en büyük ticaret okullarından birine gitmesini ve bu alanda yeteneklerini geliştirmesini istiyorlardı. Lara, maceracı ruhuyla evden uzağa gönderilmesini ise heyecan verici buluyordu.

Şans eseri bir gün salon masasının üzerinde National Geographic dergisinin bir sayısıyla karşılaştı. Derginin kapağında tanıdık bir isim vardı: Werner Von Croy! Çok tanınmış bir arkeolog olan Von Croy bir defasında Lara’ nın okuluna bir konferansa gelmişti.

Bu deneyim Lara’ da uzak diyarlara gidip macera arama güdüsünü harekete geçirmiş ve Von Croy onun için bir ilham kaynağı olmuştu.

Dergiyi okumaya devam eden Lara, Von Croy’ un o sıralar Kamboçya’ da bir araştırma yapmak için hazırlandığını görmüş ve kendini tutamadan babasının odasına dalıp uzun bir tartışmaya girmişti. Von Croy’a yolculuğunda eşlik etmesi için babasının Croy’ u araması için baskı kuruyordu. Babası da yolculuğun eğitici olacağı fikrine bir itirazı yoktu.

Tartışma devam ederken Lord Croft kendisini Von Croy’ a bir mektup yazarken buldu. Ona kızını yanına alması karşılığında bu araştırmasına finansal destek sağlama sözü veriyordu.

Von Croy’ un yanıtı tabiî ki olumlu oldu. Lara’ nın ve yüklü bi çekin kendisine eşlik etmesine sıcak baktığını ve Lara’ yı okuldaki konferanstan hatırladığını, onun akıl dolu sorularına ve sorgulayıcı karakterine nasıl hayran kalmış olduğunu anlatan bir cevap yazdı….”

Şimdi bu oyunlara sırası ile bir göz atalım

Tomb Raider 1:
 Evet ilk çıkan Tomb Raider çok büyük sükse yapmıştı. 14 bölümden meydana gelen oyun bir mağaranın içerisinde başlıyor. Karların arasında kurtların saldırısında, Lara’ mız, Atlantis’ i bulmaya çalışıyor. Atlantis bildiğiniz gibi kayıp bir ülke.
Oyunun başında Atlantis’ i bulmak için Atlantis liderleri arasında paylaşılan artifact denen ve dünya yüzeyine yayılmış parçacıkları toplamamız gerekiyor. Bunun için öncelikle Thoken' ın mezarını bulmamız lazım ve her iki artifact birleştirmek gerekiyor. Uzun maceralardan sonra Atlantis bulunuyor. Atlantis ateşler içerisinde ve bu ateşler içinde yaşayan canavarlardan meydana geliyor. Aklımıza cehennem geliyor. Bu canavarlar da zebani. Yumurtaları kırıp canavarları öldürmek çok zevkli. Ama cehennem ortamı insanı ürkütüyor.
TR1 oyununu grafik problemini gidermek için şu patchı yükleyin


TOMB RAIDER–1 UNFINISHED BUSINESS:

Oyunumuz Tomb Raider–1 ile Tomb Raider–2 arasındaki 4 bölümlük bir görev.
Unfinished Business: Bitirilmemiş görev.
Hatırlayacaksınız TR1’ de kurt izleri ile başlamıştık Atlantis ile bitirmiştik. Demek ki görev bitmemiş. Tekrar Mısır’ a dönüyor ve piramitlerin gizemli geçmişine kendimizi kaptırıyoruz.

TOMB RAIDER – 2
Gereksinimleri:  Pentium 90 (min), 133 (rec) MS-DOS or Windows 95/98 or ME  4x CD ROM Sürücü
16Mb RAM, DirectX 5 Uyumlu Ekran Kartı,   DirectX 5 Uyumlu Ses Kartı
 Tomb Raider 1 oynayıp bitiren oyun severler zaten Tomb Raider 2 yi dört gözle bekliyorlardı. Arada çıkan 4 bölümlük Unfinished Business hız kesmemişti. TR2 grafik yönünden göz dolduruyordu. Ses problemi de giderilmişti.
Ayrıca yeni silahlar ve yeni itemlerde eklenmişti. Birçok bug giderildi.
İlk defa oyuna Lara's Home diye bir bölüm eklendi. Bu bölümde Lara' nın hareketlerini kontrol etmeyi öğreniyorduk. Aynı zamanda çözeceğimiz birkaç bilmece vardı.
18 Bölümden meydana gelen oyun Çin Seddi’ nde başlıyor. Venedik ve Roma' da devam ediyor. En sonunda THE DRAGON'S LAIR bölümünde Canavarı öldürmek için çok uğraşılıyor. Fakat birden aklımıza oyunun başındaki demo geliyor. Bu demoda canavarın karnındaki hançeri çıkardığımız zaman canavar ölüyordu. İşte burada da hançeri çıkarınca canavar ölüyor ve ancak oyunu böyle bitiriyoruz.

TOMB RAIDER - 2 “GOLDEN MASK”

Sadece 4 bölümden meydana gelen Golden Mask, bir Tomb Raider 2 nin devamı niteliğindeydi. Oyunla birlikte gelen en büyük özellik bütün secretleri toplayan oyuncuya bir ekstra bonus leveli vermesiydi ki bu oyuncuların çok hoşuna gitmişti.

TOMB RAIDER - 3 “ADVENTURES OF LARA CROFT”

Çıkış Tarihi 1998 Kasım Min. Sistem: P166 MMX, 16 Mb RAM, 3D destekli ekran kartı  Pentium 90 (min), 133 (rec)
" MS-DOS veya Windows 95/98, ME, XP  4X CD-ROM Sürücü, 16Mb RAM,  DirectX 5 Uyumlu Ekran Kartı,   DirectX 5 Uyumlu Ses Kartı
TR3 ün çıkması ile tartışmalar da başlamıştı. En çok eleştiri TR3’ te hiçbir yenilik olmadığı yönündeydi. Fakat Tomb Raider fanları için değişen hiçbir şey yoktu. Seve seve oynandı. Grafikler daha göz alıcı hale gelmişti. Lara bütün dünyayı dolaşıyor ve maceradan maceraya atlıyordu. Ne Afrikası kaldı ne Antarktika, ne Nevada nede Londra. Başka dünyalardan gelen artifact denien parçalanmış taşları toplamaya çalışacağız. Oyun India ormanlarında başlıyor. Antarktika’da bitiyor.
18 Bölümden meydana gelen oyunun getirmiş olduğu en büyük özelliği Lara artık motosiklet ve kar aracı gibi vasıtaları kullanabilmesiydi..
Silahlarda da değişiklik olmuş ve sayısı cinsi artmıştı. Oyundaki bütün secretleri toplayan usta oyunculara da bölüm sonunda bonus extra level ihmal edilmedi.
Fakat oyunun secretleri bu defa çok sıkıydı. Herkes öyle kolay kolay bulamıyordu.
TR2’ den gelen gelenek burada da bozulmadı. Lara's Home tuş alıştırma bölümü bu oyunda da vardı.
TR3’ ün en büyük özelliklerinden biride bugün hala Amerika' da Nevada bulunan ve UFO araştırması yapılan Area 51 denen bölge içerisine sızması, burada uzaylı yaratıkların incelemesine katkıda bulunmasıdır. Ayrıca Londra bölümünde de Mason Odasının gezilmesi Masonların gizli sırlarının açığa çıkarılması başlı başına bir olaydı.

TOMB RAIDER “THE LOST ARTIFACT”

Çıkış Tarihi: 2000 Mayıs Min. Sistem: P166 MMX, 16 Mb RAM, 3D destekli ekran kartı
6 bölümden meydana gelen tamamen TR3’ ün devamı bir oyun. Lara TR3’ te dünyayı gezerken gitmediği yerlere gidiyor ve maceradan maceraya atılıyor.

TOMB RAIDER IV “THE LAST REVELATION”

Çıkış Tarihi: 1999 Kasım
İşte Tomb Raider oyunlarını oyun yapan bir seri. TR3’ ü eleştirenlerin yüzlerine vurulmuş bir şamar. Grafikler baştan sona değiştirilmiş. Oynana birlik tekrar gözden geçirilmiş. Hepsinden önemlisi Lara yeniden dizayn edilmişti.
Oyun tamı tamına 37 bölümdü ve konusu çok sağlamdı. Bu o kadar böyleydi ki. Oyuncu bu oyun sayesinde Mısır piramitlerinin karanlık dehlizlerinde gezerek Mısır tarihini öğrendi
TR4’ ün silah çeşidi ve sayısı da artmıştı. Ayrıca oyuna eklenen Kombine tuşu ile bazı parçaları birleştirmek veya silahları kombine etmek mümkündü. Normal bir revolver tabancasına dürbün ekleyerek düşmanları uzaktan avlamak çok zevkliydi.
Lara’ nın amcası Von Croy' u da bu oyunda tanıdık. Zaten oyunun başlangıcında Lara’ yı amcasının yanında Onun talebesi küçük bir kız olarak gördük. Bu oyunda Lara hem küçük bir kız hem de yetişkin bir kız olarak karşımıza çıkıyor
Tomb Raider 4’ ün en büyük özelliği oyun sonunda Lara’ nın ölüp ölmediği sorunuydu. Piramit göçüklerin altında kalan Lara ilk bakışta ölmüştü. Bunun böyle olduğunu yapımcı firma Core Design de tasdik etti. Şimdi herkes bu sorunun cevabını almak için yeni çıkacak oyunu 4 gözle beklemeye başladılar.

TOMB RAIDER “THE TIMES EXCLUSIVE”

Tomb Raider 4’ ün bonus leveli yoktu. 37 Bölümde tam 70 secret vardı. Bütün secretleri toplayana sadece karizma veriliyordu. İşte TR The Time Exclusive denilen oyun tek bir bölümlük uzunca bir bonus leveliydi.
Ayrıca özelliği CD olarak çıkmaması internetten anonim (serbest/bedava) olarak dağıtılmasıydı. Fanatikler Lara’ nın ölüp ölmediğini merak ededursunlar. Bu level ağızlara çalınan bir parmak baldı.

TOMB RAIDER - 5 “CHRONICLES”

Çıkış Tarihi: 2000 Kasım Min. Sistem: PII 300, 16 MB RAM, 3D hızlandırıcı, 300 MB sabit disk alanı  Windows 95/98/Me

TR4’ de Lara Croft’ un ölüp ölmediği muamma olarak dururken bu soruya cevap vereceği tahmin edilen TR5 Chronicles piyasada arzı endam etti. Oyun Lara' nın evinde eski arkadaşlarının matem merasimi ile başladığını gören oyuncuların morali bozuldu. Evet, acı gerçek ortaya çıktı Lara Croft ölmüştü.
TR5 oyunu Lara’ nın arkadaşlarının hatırların anlatan bölümlerdi. Lara’ nın küçüklüğünün anlatıldığı bölümlerde gene bol bol aksiyon vardı.
13 bölümlük oyunda 36 secret vardı ve hepsini toplayanı bir sürpriz bekliyordu.
Bu sürpriz bonus leveli değil TR6 hakkındaki bilgiler Lara’ nın karakalem çalışmalarıydı.
Maalesef Lara’ nın ölüp ölmediğini sorusuna cevap bulamamak oyuncu üzerinde hayal kırıklığı yarattı. Birçok kimse Core Design firmasını işi uzatmakla ticari bir kazanç sağlamak suçlamasını yaptı. Bu iddia boş olmayıp mantıklı düşünenler içinde firmanın tabii ki ticari kazanç kaynağı olarak görüleceği haklılığını getirdi.

Fakat TR5 in en büyük sürprizi, oyunu 2 CD olarak gelmesi ve 3. CD’ de Level Editörünün olmasıydı. Birçok oyunda editör ile level yapılırken neden TR’ da yok derken Core Design’ in aklı 5. oyunda geldi. Çok da güzel oldu. Çünkü artık yeni bir salgın başlamıştı. Birçok kimse artık onlarca level yaptı ve bunu internet aracılığı ile oyunculara sundu. Böylece levellerin sayısı binleri buldu.
Sadece bu işlerle uğraşan fan sayfaları interneti doldurdu. Genellikle yapılan levellerde TR 4 tabanlı yapılıyordu. Kısa zamanda Türk level yapımcıları da piyasaya çıktı. Cem Filiz, Çağatay Çalışkan, Yasin Topçu, Ali Keskin, Ahmet Yüksel ön plana çıktı. Ayrıca Cem Filiz’ in nasıl Level yapılacağını anlatan yazıları çok popüler oldu. Fanatikler hemen Cem çevresinde toplandı.


TR 6 “THE ANGEL OF DARKNESS”
Çıkış Tarihi: 2003 Temmuz
Sistem Gereksinimleri: Windows 98/Me/2000/XP (Win 95 ve NT4 desteklemiyor)
1.5 GHz işletim sistemi. Minimum 128 RAM (256 en iyisi) 4X CD-ROM.
Maksimum Hard Disk alanı: 1.433 GigaByte (Minimum 300MB)
GeForce grubu ekran kartı DirectX 9.0  2 CD (Orijinali 3 CD)
İşte bu kısa bir tarihçeden sonra 2003 yılına gelindi. TR 6 bu dönemde geldi. Herkesin kafasındaki soru gene aynıydı Lara öldü mü ölmedi mi? Öldüyse bu TR6 nedir? Ölmediyse nasıl ölmedi?
Maalesef bu hususta Core Design gene yapacağını yapmış. İşi pişkinliğe vurmuş asıl sorunun cevabını vermeden sanki yeni bir oyun yapmış gibi Lara’ yı canlandırmış ve TR6’ yı piyasaya sürmüştü.
TR6 baştan sona yenilenmiş. Lara tamamen değişmiş bir halde karşımızdaydı.

Oyunun olumlu tarafları şunlardı
1- Lara' nın yeni şekli
2- Lara bazen bazı şeyleri yapmak için güçsüz oluyor. Enerji toplaması için etraftan çikolata v.s toplaması gerekiyor ki bunda gerçekçilik payı vardır
3- Grafikler ve ses çok güzel. Yalnız bazı PC ler bu kadar detayı kaldırmadı ve haksız olarak TR6 yı eleştirdi. Halbuki ekran kartı veya PC terfisi bu problemi çözüyordu. Ayrıca nVidia firmasının 2003 yazında kötü çıkardığı ekran kartı driverları sonucu oyun oynarken oluşan hataların faturası da oyuna çıkarıldı.
4-Konu çok sürükleyiciydi. Amcasını öldürme ithamı ile karşı karşıya kalan Lara oyun boyunca kaçma ve saklanma eylemi içerisinde kalıyor.
4- Mekanlar biraz daha güzeldi. Fakat Eski Mısır Piramitleri fanatikleri bunu beğenmedi. TR 4 özlemi, çektiler.
5- Silahlar daha da gelişti ve çeşidi arttı. Kombine etmek burada da vardı.
6- Lara’ ya dövüşme yeteneği eklendi.
7- Quick Save F5 tuşu ile oyunu bölmeden anında kayıt özelliği getirildi. F9 Quick Load tuşu ile Quick Save yapılan bölümü kesintisiz yükleme.
8- Lara artık her gördüğü adamı vurmuyor, onunla diyaloga girip bilgi alışverişinde bulunabiliyor.
9- Lara’ nın alacağı malzeme, açacağı kapı gibi action(ctrl) tuşu kullanabileceğimiz yerlerde sağ alt köşede el işareti çıkması, bir yerden sarkarak tutunduğu zamanlar action (ctrl) tuşuna basılı tutmaya gerek olmaması, shift tuşu kullanmaya gerek olmadan tehlikeli kenarlara düşmeden yaklaşma.

Aşağıdakilerde olumsuz tarafları
1-Lara koşmadan önce yürüyordu. Buna alışık olmayan TR severler bayağı zorlandı (Bu özellik patch 5.2 ile giderildi)
2-Lara’ nın hareketlerine kısıtlama geldi. Havada silah çekemiyor ve eskisi kadar çevik değildi.
3- Lara artık araç kullanmıyordu.
4-Oyunda artık secret olmaması. Gerçi gizli yerler vardı fakat bunlar secret değildi.
5-Oyun çok zor değildi fakat bazı Kırmızı Ruhun olduğu bazı bölümler insana saç baş yoldurdu.

İşte bu sebeplerden dolayı çok kimse eski Lara’ yı arar oldu. Bu nedenle Nostalji takılıp TR4 tabanlı level editörleri ile yapılmış oyunları oynar hale geldi.
Oyunun sürprizi Lara’ nın yanında oyuna bir de erkek karakterin katılması olmuştu. Bu kahraman Kurtis Trent 30. bölümde ortaya çıkan bu karakterin hareketlerini biz yönetiyoruz. Eidos  neden böyle bir şeye ihtiyaç duydu ki. Oyuncuların Lara’ dan usandıklarını mı zannetti. Yapılan yorumlara göre Eidos yeni bir oyun çıkarma girişimi yerine, bu çıkarmayı düşündüğü Kurtis karakterini TR oyunu üzerinden tanıtarak yapmayı planladı. İlgi olursa yeni bir oyun olarak piyasaya sürecekti.
Kurtis Trent' in kendine has silahları var ayrıca telekinetik güce sahip. (Eşyaları uzaktan idare etme) Belki de bu oyunda Kurtis başarılı olursa oyuncu severse Ayrı bir oyunda baş rolü kapabilir.
Oyun 37 bölümden meydana geliyor. Oyunun sonunda Kurtis Kurtisin ölüp ölmadeiğide belli değildi.